Pierre Loti ve Feshane gibi kentin simge mekanlarından bazılarına ev sahipliği yapan Eyüpsultan ilçesinin tecrübeli belediye başkanı Deniz Köken’den ilçede yaşanan değişimi, pandeminin yerel yönetimlere etkilerini, çevreyi ve gençleri ilgilendiren projelerini dinledik.
Röpotaj: İbrahim Teymur*
Yerel yönetim alanında çalışmaya 1994 yılında Eyüpsultan’da başlamıştınız. Doksanlı yıllarla karşılaştırdığınızda bugün ilçede nüfus ve mimari yapı adına neler değişti?
Eyüpsultan’da kentsel nüfus 1994’e göre tabii olarak yükselişte. Şehirlerdeki nüfus yoğunluğu belediyelere yansıyan yönüyle daha düzenli ve sistematik hizmet demektir. Bizler de Eyüpsultan belediyesi olarak tüm müdürlüklerimizle bu sistemin doğru işlemesi için 7/24 gayret sarf ediyoruz. Eyüpsultan mimarisiyle ön planda olan, ruhu olan semtlerden biridir. 1994’de de 2021’de de bu yönü değişmedi. Ama burada önemli olan bu yapıların özgün yapısının muhafazasının zamanla hassaslaştığıdır. Bu anlamda görevimizin ehemmiyetinin farkındalığı ve titizliğiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Orijinal yapıların bakım-onarım çalışmaları belediyemizin uzmanları tarafından titizlikle sürdürülüyor. Güncel yapılarda ise çarpık kentleşmenin önüne geçip var olanları da olabildiğince, kısım kısım düzenliyoruz.
İzninizle konuyu tabiata getirmek istiyorum. “Topluluk bahçeleri” yani şehir sakinlerinin şehir ortamında tarım yapabildiği alanlar İstanbullular arasında da gün geçtikçe popülerleşiyor. Eyüpsultan’ın geçmişten günümüze tarım geleneğini düşündüğümüzde, kolektif tarım yapabilecek topluluk bahçeleri sizin için ne anlam ifade ediyor?
Bu konu bizim için çok ehemmiyetli. Modern dünya ile birlikte birçok şey grileşip rengini kaybetti. İnsanın tabiatında toprak var. Doğadan uzak olmak insanları zamanla robotik ve mekanik hissettirir. Bu konuyla alakalı, Ağaçlı Köyü’nde kendi yerimize lavanta bahçesi yaptık. Ürün olarak kullanılması konusunda da bir işletmeyle anlaştık. Hem görsel güzelliğini kullanacağız hem de esansların ihraç edilmesiyle bölge halkına istihdam sağlayacağız. Eyüpsultan’ın ilçe köylerinde tarımsal verimliliği artırmak, bölgesel kalkınmayı sağlamak, üretici ve tüketiciyi buluşturmak amacıyla Odayeri Mahallesi’nde kurulan seramızdan yılın ilk hasadı yapıldı. Bu projeyle ilerleyen dönemde bölgede bulunan vatandaşlar da üretime katkıda bulunacak. Böylelikle bölgede tarımla uğraşan vatandaşların desteklenmesi ve Odayeri’ndeki ekonomik kalkınmanın gelişmesi amaçlanıyor. Göktürk’te 16 farklı türde 65 adet meyve fidanı dikildi. Bunlar bizim çocuklarımıza bırakacağımız miraslardır. Ben toprağın aktif olarak kullanılması taraftarıyım. Şimdi de bir sera arayışımız var. Bir sera hizmete sunup bölgemizde bir tanzim satış kurabilir miyiz diye de çalışmamız var. Bu çalışmalar artarak devam edecek.
“Her ilkokul ve ortaöğretim çocuğu, her liseli genç okulu bitirmeden bir ağaç diksin istiyoruz.”
Avrupa Birliği Biyoçeşitlilik Stratejisi, biyolojik çeşitlilik kaybında iklim değişikliğinin önemine vurgu yapıyor. Eyüpsultan Belediye Başkanlığının iklim sorununu ele alan yenilikçi planları ve politikaları nelerdir?
Yeşil alan sayısını artırmaya çalışıyoruz. Her ilkokul ve ortaöğretim çocuğu, her liseli genç okulu bitirmeden bir ağaç diksin istiyoruz. Geri dönüşümü önemsiyoruz. Çöplerin toplanmasından sonraki ayrışımı okullarda eğitim olarak vermek istiyorum. Pandemiden dolayı okul eğitimlerinin yarım kalmasıyla bu projemiz de yarım kaldı. Hemen buna başlamamız lazım. Tabiatta bize sunulan imkânları doğru kullanmalıyız. Bunlardan biri de yağmur suları. Yağmur sularının toplanıp park ve bahçelerde tekrar kullanımı için çalışıyoruz. Bunlarla ilgili epey bir yol kat ettik. Ancak sanayileşmeyle birlikte havanın kirliliği ile alakalı olan meselelerin bir kısmı büyükşehri, bir kısmı da bakanlığı ilgilendiren konular. Bizim de bu konuyla ilgili üzerimize düşen her şeyi yapmamız lazım. Bu konu bir bilinç meselesi. Bunun eğitim olarak da anaokulundan itibaren derslere konulması lazım.
COVID-19 krizi sonrasında şehirlerde nasıl yaşayacağız, onları nasıl şekillendireceğiz ve nasıl yöneteceğiz? Sizce gelecekte ortaya çıkabilecek başka bir pandemi yönetimi için şehir planlaması nasıl yapılmalıdır?
13. yüzyılda veba vardı. Bu dönemin de hastalığı pandemi. Çağ ilerledikçe hastalıklar da sosyetikleşiyor. Bunların tamamında temizliği başa almamız gerekiyor. Her işin başındaki olay temizlik. Vebanın da başındaki temizlikti, pandeminin de temizlik… Sağlıklı çevre, temiz ve hijyenik bir ortam mutlaka sağlamamız lazım. O yüzden şehirleri çok sıkıştırmadan boş alanların sayısını mümkün olduğunca artırarak hazırlık yapmak lazım. Depreme yapılan hazırlık gibi. Yeni çıkacak virüslere karşı da şehri hazırlamamız lazım. Önce bununla ilgili bilinçli olmak lazım; biz her ne kadar şehri hazırlasak da vatandaşın bunu doğru kullanmıyor olması yaptığımız çalışmaların başarıya ulaşmasını engeller. O yüzden şehri beraber kullanmalıyız. Evdeki eşyaları aile bireyleri nasıl ortak kullanıyorlarsa; şehirdeki malzemeleri, havayı, suyu, bankı, taşı, toprağı da bilinçli kullanıp tüketiyor olmamız lazım.
Son olarak, Yeni Sayfa Online’ın okur kitlesinin büyük bölümünü üniversite öğrencileri oluşturuyor, onlar adına sormak istiyorum: Eyüpsultan Belediye Başkanlığının gençlerle ilgili projeleri nelerdir?
Dil kursları, deneme sınavları, atölyeler düzenledik. Genç girişimcilere eğitimler ve seminerler verdik. Robotik kodlama ve drone atölyelerimizle gençlerimizin dijital çağı yakalamasına yardımcı oluyoruz. İlçemizde yaşayan 5-25 yaş arası çocuk ve gençlerin hem sosyal gelişimlerine hem el becerilerinin gelişimine hem de eğitimlerine katkı amacıyla hizmete aldığımız bilgi evleri ve gençlik merkezlerinde atölye çalışmalarımız var. Bizim ilçe olarak Karadeniz’e sahilimiz var ama ne ilçemizin haberi var ne de İstanbul’un haberi var. Oranın bir bölümünü Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızdan aldık. Şu anda oradaki bir koyu plaj ve kamp merkezi yaparak hizmete sunacağız. Burada doğal olarak bir oluşum vardı. Biz orada denizi biraz daha içeri çekerek denizden havuz oluşturduk. Bu alanda arkada sosyal tesis olacak, yan tarafta da gençler için kamp merkezi olacak. Tamamen doğal bir mekân, biz orayı kullanılabilir ve risksiz alan haline getireceğiz. Kemerburgaz’a bir de matematik evi açacağız. Tüm çalışmalarımızı tamamladık. Pandemiden dolayı açılışı erteledik, inşallah 23 Nisan’da açılışını yapacağız. Bir sonraki sene ise edebiyat evi açmayı planlıyoruz. Gençlerimiz bu merkezlerde hem eğlenip öğrenirken aynı zamanda sosyalleşecek.
*Fotoğraf ve Video Bölümü 3. Sınıf Öğrencisi – ibrahim.teymur@bahcesehir.edu.tr
